جزئیات آمار صادرات و واردات دو ماهه 1400 بررسی شد

نمای تجارت در میانه بهار

گمرک کشور با انتشار آمارهای رسمی تجارت خارجی اعلام کرد داده‌های آماری نشان می‌دهد که در میانه بهار، حجم تجارت خارجی به 12 میلیارد و 800 میلیون دلار رسیده است. گزارش تازه گمرک البته یک پیام سیاسی هم دارد؛ اینکه با بازگشت برخی شرکای اروپایی نظیر آلمان و سوئیس به صحنه تجارت خارجی کشور، شانس احیای برجام بیش از گذشته قوت گرفته است.

نمای تجارت در میانه بهار

به نقل از دنیای اقتصاد، بررسی دقیق آمار تجارت خارجی کشور نشان می‌دهد، 5 کالای «بنزین»، «پلی‌اتیلن»، «متانول»، و «شمش از آهن و فولاد و صنایع فولادی» مهم‌ترین اقلام صادراتی کشور در 2 ماهه نخست امسال هستند.

این در حالی است که «تلفن همراه»، «ذرت دامی»، «روغن آفتابگردان»، «کنجاله» و «گندم» پنج قلم نخست از کالاهای وارداتی کشور در 62 روز نخست سال بوده که بیشترین ارزبری را داشته‌اند.

افزایش چشمگیر حجم صادرات به چین، امارات و افغانستان در کنار افزایش قابل توجه واردات از امارات دو نکته دیگر از عملکرد تجاری 2 ماهه ابتدایی سال 1400 است.

از دیگر خبرهای مهمی که درباره تجارت خارجی کشور از دریچه گزارش گمرک لازم به یادآوری است، افزایش ارزش دلاری مبادلات خارجی کشور در دوماه فروردین و اردیبهشت است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 38 درصد رشد کرده و به 8/ 12 میلیارد دلار رسیده است. وزن تجارت خارجی کشور نیز با رشدی 6/ 6 درصدی به 22 میلیون و 200 هزار تن کالا رسیده است.

بررسی بیشتر مبادلات خارجی کشور نشان می‌دهد هر چند از نظر وزنی کفه ترازو به سمت صادرات سنگینی می‌کند؛ اما همچنان ارزش واردات بالاتر است. نکته‌ای که حاکی از ارزش افزوده پایین‌تر کالاهای صادرشده از کشور به نسبت کالاهای وارداتی است.

با پایان ماه دوم از سال 1400 اما مشخص شد، تراز تجاری در نتیجه مبادلات اردیبهشت ماه منفی 374میلیون دلار است. تراز تجاری 2ماهه کشور نیز منفی 200 میلیون دلار است.

گزارش تجارت خارجی کشور یک نکته دیگر نیز دارد. 73 درصد از کل صادرات دو ماهه به 5کشور صورت گرفته، ضمن اینکه 70 درصد از کل واردات از همین تعداد مقصد به کشور وارد شده است؛ وضعیتی که نشان‌دهنده تمرکز بالای تجارت خارجی کشور بوده و گسترش تعداد مقاصد صادراتی و مبادی وارداتی را در برنامه‌های سیاستگذار تجارت کشور در سالیان پیش‌رو الزامی می‌کند.

پیدا و پنهان تجارت خارجی در اردیبهشت‌ماه

بررسی تجارت خارجی در دو ماه اول سال جاری نشان می‌دهد، در اردیبهشت‌ماه، کشور شاهد صادرات 8 میلیون و 598 هزار تنی بود. ضمن اینکه واردات نیز در این ماه 3 میلیون و 259 هزار تن ثبت شده است. در اردیبهشت ماه همچنین ارزش صادرات، 3میلیارد و 332 میلیون دلار ثبت شده است. واردات کشور اما بیشتر بوده و به 3میلیارد و 706 میلیون دلار رسیده که در ازای واردات 3میلیون و 259 هزارتن کالا است.

چین، عراق، امارات، افغانستان و ترکیه پنج مقصد مهم صادراتی کشور در دو ماهه 1400 بوده‌اند. چین با خرید 2میلیون و 341 هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و 26 میلیون دلار در ردیف نخست بزرگ‌ترین واردکنندگان کالا از ایران بوده است.

عراق نیز با خرید یک میلیون و 563هزار تن کالا، 525 میلیون دلار به صادرکنندگان ایرانی در اردیبهشت 1400 پرداخت کرده است.

پس از عراق این امارات است که با واردات 2/ 1میلیون تن کالا به ارزش 432 میلیون دلار در ردیف سومین واردکننده بزرگ کالا از ایران قرار داشته است.

افغانستان نیز با یک پله صعود 459هزار تن کالا به ارزش 180 میلیون دلار کالا خریداری کرده است. ترکیه نیز به‌رغم خرید تنها 193 هزارتن کالا از ایران، درآمدی معادل 211 میلیون دلار برای کشور داشته است. در بخش واردات نیز ایران با خرید 453هزارتن کالا از امارات، 788میلیون دلار به این کشور پرداخت کرده است.

ایران همچنین از چین 221 هزار تن کالا به ارزش 656 میلیون دلار وارد کرده است. آلمان که مدت‌ها بود جایی در نقشه تجارت خارجی کشور نداشت، در کنار سوئیس شرکای اروپایی کشور در بخش واردات هستند.

روسیه و هند نیز در رده‌های بعدی قرار گرفته‌اند. بعید نیست به دلیل گشایش در فضای سیاست خارجی کشور و گفت‌وگوهای برجامی به تبادل، شرکای تازه‌ای در ماه‌های آتی در حوزه تجاری به ایران چراغ سبز نشان دهند.

اقتصاد ایران تا میانه بهار با افزایش ملموسی در بخش تجارت خارجی روبه‌روست. آمارهای رسمی که مهدی میراشرفی رئیس کل گمرک آنها را اعلام کرده نشان می‌دهد، صادرات در این مدت با حجم دقیق 16میلیون و 900 هزار تن، درآمدی معادل 6میلیارد و 300 میلیون دلار را برای کشور به ارمغان آورده است.

واردات در دو ماه نخست بهار نسبت به مدت مشابه سال قبل تغییرات بسیاری داشته است. شواهد گمرک نشان می‌دهد، در این مدت 5 میلیون و 300 هزار تن کالا به ارزش 6 میلیارد و 500 میلیون دلار از کشورهای مختلف دنیا به ایران وارد شد که نسبت به مدت مشابه سال گذشته از حیث وزن 5/ 16 درصد کاهش و از نظر ارزش 5/ 29 درصد افزایش داشت.

کالاهای صادر شده از ایران نیز در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از نظر وزن 17 درصد و از حیث ارزش 48 درصد رشد نشان می‌دهد.

براساس این گزارش کشور چین با چهار میلیون و 600 هزار تن به ارزش 2 میلیارد دلار رتبه نخست خریداران کالاهای ایرانی را به خود اختصاص داده است.

صادرات ایران به چین در این دوره  افزایش 17 درصدی در وزن و 74 درصدی در ارزش داشته است. عراق نیز با 3 میلیون و یکصد هزار تن به ارزش 953 میلیون دلار دومین واردکننده بزرگ کالاهای ایرانی بوده است. البته صادرات ایران به عراق کاهش 18 درصدی در وزن و 13 درصدی در ارزش داشته است.

امارات هم که دوباره خرید کالا از ایران را از سر گرفته، با واردات 2 میلیون و 400 هزار تن به ارزش 849 میلیون دلار سومین مقصد کالاهای صادراتی ایران است. ارزش صادرات کالاهای ایرانی به ترکیه با حجم 384 هزار تن، 388 میلیون دلار است.

به این ترتیب واردات ترک‌ها از ایران افزایش 14 درصدی در وزن و 172 درصدی در ارزش را داشته است. افغانستان که پنجمین مقصد صادراتی کشور بوده در این دو ماه با 911 هزار تن واردات به ارزش 365 میلیون دلار، خرید از ایران را از نظر وزنی 14 درصد کاهش داده هرچند ایران شاهد افزایش هشت درصدی ارزش کالاهای صادرشده به افغانستان است.

این پنج کشور در مجموع 11 میلیون و 500 هزار تن کالا به ارزش چهار میلیارد و 600 میلیون دلار از مبدأ ایران وارد کردند که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته از نظر وزن 68 درصد و از حیث ارزش 73 درصد کل صادرات ایران را شامل می‌شود.

آمارهای رئیس کل گمرک ایران از وضعیت خرید کالای خارجی نشان می‌دهد، در ماه‌های فروردین و اردیبهشت 1400، مجموعا پنج میلیون و 300 هزار تن کالا به ارزش 6 میلیارد و 500 میلیون دلار از کشورهای مختلف دنیا به ایران وارد شد. این حجم از واردات نسبت به مدت مشابه سال گذشته از حیث وزن 5/ 16 درصد کاهش و از نظر ارزش 5/ 29 درصد افزایش داشت.

میراشرفی در این باره گفت: تلفن همراه، ذرت دامی، روغن آفتابگردان، کنجاله، گندم، دانه سویا، برنج، جو، شکر و روغن خام سویا از مهم‌ترین اقلام وارداتی کشور در این مدت هستند. وی اظهار کرد: این 10 قلم کالا در مجموع سه میلیون و 700 هزار تن وزن داشتند و 2 میلیارد و یکصد میلیون دلار هزینه واردات آنها بوده است. اقلامی که 5/ 69 درصد وزن و 33 درصد ارزش کل واردات کشور را در دو ماه نخست سال به خود اختصاص دادند.

رئیس کل گمرک بزرگ‌ترین کشور طرف معامله ایران در زمینه واردات را امارات اعلام کرد. امارات متحده عربی در دو ماه نخست سال یک میلیون و 400 هزار تن کالا به ارزش یک میلیارد و 800 میلیون دلار به ایران صادر کرده و به این ترتیب واردات ایران از امارات افزایش 114 درصدی در وزن و 181 درصدی در ارزش داشته است.

چین نیز با 461 هزار تن به ارزش یک میلیارد و 500 میلیون دلار گام بعدی بازارهای ایران را در اختیار گرفته است. ترکیه هم به‌عنوان سومین شریک کشور در این بخش 581 هزار تن کالا به ارزش 642 میلیون دلار به کشور صادر کرده است. البته واردات از ترکیه کاهش 48 درصدی در وزن و 42 درصدی در ارزش را بازگو می‌کند.

آلمان هم به‌عنوان یک شریک قدیمی با 156 هزار تن صادرات کالا به ایران، درآمدی به ارزش 285 میلیون دلار به دست آورده که کاهش 54 درصدی در وزن و 15 درصدی در ارزش را نشان می‌دهد. سوئیس هم به‌عنوان دیگر شریک بخش واردات کشور با 359 هزار تن کالا به ارزش 283 میلیون دلار موفق شده افزایش 2642 درصدی در وزن و 2061 درصدی در ارزش را در پرونده خود به ثبت رساند.

بررسی گزارش گمرک نشان می‌دهد، این پنج کشور در مجموع 2 میلیون و 962 هزار تن کالا به ارزش چهار میلیارد و 542 میلیون دلار در فاصله ابتدای فروردین تا پایان اردیبهشت ماه 1400 به ایران صادر کردند که 55 درصد وزن و 70 درصد کل واردات ایران را در برمی‌گیرد.

یک نکته دیگر در متن گزارش رئیس کل گمرک ایران درخصوص حجم ترانزیت کالا در دو ماهه سال‌جاری بوده که به یک میلیون و 841 هزار تن می‌رسد؛ عددی که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل 142 درصد رشد نشان می‌دهد. گمرک در توضیح این رشد اعلام کرده این امر می‌تواند حاکی از بهبود وضعیت عبور کالاهای ترانزیتی از مرز‌های گمرکی، کاهش محدودیت‌های کرونایی و احیانا کمتر شدن تاثیر تحریم‌ها باشد.