تفاوت پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن (قسمت دوم: کاربرد)

    سه کاربرد مهم پلیمرهای پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن در صنایع لوله، بسته‌بندی و ساخت کف‌پوش و چوب پلاستیک است، که به‌منظور انتخاب درست پایه پلیمری، در این‌جا به‌صورت تخصصی بررسی می‌شوند:

1) لوله‌های آب‌رسانی و جمع آوری فاضلاب

    لوله‌های آب‌رسانی و فاضلابی به سه دسته اصلی لوله‌های گالوانیزه، لوله‌های چدن و لوله‌های پلاستیکی طبقه‌بندی می‌شوند. لوله‌های پلاستیکی نیز به ۶ دسته مجزای پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن، پلی‌وینیل کلراید سخت (UPVC)، پلی‌بوتیلن و اکریلونیتریل بوتادین استایرن تقسیم می‌شوند. شکل ظاهری لوله‌های پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن در شکل 1 نشان داده شده است:

پلی‌اتیلن

پلی‌پروپیلن

شکل 1. شکل ظاهری لوله‌های پلیمری پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن

  • لوله‌های PE (پلی‌اتیلن): این لوله‌ها به‌رنگ تیره یا سیاه رنگ هستند. لوله‌های پلی‌اتیلن در برابر فشار ناشی از سیال مقاوم هستند. اتصال لوله‌های پلی‌اتیلن PE به‌روش اتصال جوش حرارتی و جوش سربه‌سر انجام می‌شود. لوله‌های PE به‌دلیل تحمل فشار بالا در شبکه توزیع آب شهری کاربرد دارند.
  • لوله‌های PP (پلی‌پروپیلن): این لوله‌ها به‌رنگ سفید و یا سبز وجود دارند و به‌دلیل خواص منحصربفرد در آب‌رسانی سیستم‌های کوچک و در فاضلاب پر کاربرد هستند. لوله‌های PP در برابر فشار بالای سیال مقاوم هستند و محدوده دمایی قابل تحمل وسیعی دارند (۵۰ تا ۸۵ درجه سانتی‌گراد)، به‌همین علت در هر دو سیستم آب سرد و گرم کاربرد دارند.

    هریک از این لوله‌ها مزایایی دارند که در جدول 1 مشاهده می‌شود:

جدول 1. مزایای لوله و اتصالات

پلی‌اتیلن PEپلی‌پروپیلن PP
1- مقاومت در برابر خوردگی گالوانیکی، پوسیدگی، سایش و ضربه1- مقاوم در برابر خوردگی و پوسیدگی
2- مقاومت عالی در برابر زمین‌لرزه و رانش زمین2- مقاوم در برابر فاضلاب سرد وگرم
3- مقاومت بالا در برابر اشعه فرابنفش خورشید3- مقاوم در برابر یخ‌زدگی و ضربه
4- قابلیت اتصال بسیار محکم، بدون نشتی و در عین حال انعطاف‌پذیر4- سطح صیقلی و با حداقل رسوب‌پذیری
5- سبکی وزن5- سبکی و آسانی حمل و نقل
6- هزینه پایین تعمیر و نگه‌داری6- سرعت عمل در نصب
7- دارای خاصیت جمع‌شوندگی، انعطاف‌پذیری و هیدرولیکی مناسب

    با توجه به جدول، مشخص می‌شود که در کاربردهای بیرونی، سیستم فاضلاب پلی‌اتیلن نسبت به سیستم پلی‌پروپیلن بهتر است و لوله‌های پلی‌پروپیلن برای کاربردهای داخلی ساختمان توصیه می‌شوند.

2) صنایع بسته بندی

    هر دو پلیمر پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن، گزینه‌های خوبی جهت استفاده در صنایع بسته‌بندی هستند. شکل ظاهری این فیلم‌های پلیمری در شکل 2 نشان داده شده است.

پلی‌اتیلن

پلی‌پروپیلن

شکل 2. شکل ظاهری فیلم‌های پلیمری پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن

    فاکتورهای مهم جهت انتخاب فیلم پلیمری مناسب در جدول 2 نشان داده شده است.

جدول 2. خواص فیزیکی و مکانیکی فیلم پلیمری پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن

پلی اتیلنپلی پروپیلن
1- خنثی، شفاف و دارای الکتریسیته ساکن کمتر1- دارای کریستال‌های شفاف‌تر برای ارائه بهتر محصول
2- ممانعت بیش‌تر در برابر نور، به‌منظور محافظت بیشتر محتویات2- پلاستیک محکم و سفت
3- جذب کم‌تر کثیفی و گرد و غبار3- امکان ایجاد خراش در سطوح ناهموار
4- خلوص بالا4- حفاظت عالی در برابر بخار و رطوبت و در نتیجه، تازگی و طعم خوب غذاهای بسته‌بندی شده با آن
5- انعطاف پذیر، با دوام و مقاوم در برابر پارگی و در نتیجه،مناسب برای بسته‌بندی وسایل سنگین5- مناسب برای بسته‌بندی غذا، محصولات الکتریکی، بیمارستانی، کشاورزی و اتاق تمیز

3) کف‌پوش‌های چوب-پلاستیک

    پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن هر دو مواد مناسبی برای کامپوزیت چوب-پلاستیک هستند اما تفاوت‌هایی بین آنها وجود دارد. شکل ظاهری این کف‌پوش‌ها در شکل 3 مشاهده می‌شود.

پلی‌اتیلن

پلی‌پروپیلن

شکل 3. شکل ظاهری کف‌پوش‌های چوب-پلاستیک پلی‌اتیلنی و پلی‌پروپیلنی

فاکتورهای مهم جهت انتخاب کف‌پوش چوب-پلاستیک مناسب در جدول 3 نشان داده شده است.

جدول 3. خواص فیزیکی و مکانیکی کف‌پوش چوب-پلاستیک پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن

پلی‌اتیلنپلی‌پروپیلن
1- مقاومت سایشی و پوششی بالا1- مقاومت خستگی بالا و عدم ایجاد ترک با وجود تنش
2- سفتی متوسط2- سفتی بالا
3- مقاومت بالا در برابر اشعه UV3- مقاومت متوسط در برابر اشعه UV
4- مقاومت شیمیایی خوب4- مقاومت شیمیایی عالی
5- چقرمگی بالا5- چقرمگی کم و حساسیت به ضربه در دماهای زیر صفر
6- مقاومت ضربه بالا6- مقاومت ضربه متوسط
7- مقاومت دمایی پایین7- مقاومت دمایی بالا
8- ارزان‌تر8- گران‌تر

با توجه به این جدول، اولاً سختی این دو پلیمر متفاوت است. پلی‌اتیلن چقرمه و سبک بوده و مقاومت خوبی در برابر ضربه و سایش دارد. از طرف دیگر پلی‌پروپیلن سخت‌تر است و می‌تواند در کاربردهای مکانیکی و ساختاری استفاده شود. ثانیاً سفتی این دو پلیمر نیز تفاوت دارد. پلی‌پروپیلن سفت‌تر است و مقاومت شیمیایی و مقاومت خراش بالاتری دارد؛ در حالی که هنوز هم بسیار چقرمه است. مقاومت شیمیایی در محیط‌های خورنده پلی‌پروپیلن بسیار شناخته شده است؛ سطح این پلیمر ناهموار بوده و مقاومت قابل توجهی در برابر حلال‌های شیمیایی، اسیدها و بازها دارد.

2 Comments

  1. مهر گفت:

    سلام
    به مبحث 16مقررات ملی ساختمان مراجعه کنید
    برخلاف مطلبی که برای لوله های pp نوشته اید، و در واقعیت هم از لوله های pp برای مصارف خانگی و سیستم های آب سرد و گرم استفاده می شود، ولی استفاده از این لوله ها توصیه نشده و استفاده از لوله های pe بر طبق مقررات ملی ساختمان توصیه می شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *