مقدمه
گاهی اوقات به نظر می رسد که همه چیز در اطراف ما از پلاستیک ساخته شده است؛ وقتی تلویزیون تماشا می‌کنیم، با کامپیوتر کار می‌کنیم، سوار اتوبوس، قطار یا هواپیما می‌شویم، در همه حال پلاستیک‌ها به چشممان می آیند. پلاستیک ها از منابع متفاوتی تولید می‌شوند، منابعی چون گاز طبیعی، نفت، ذغال سنگ، مواد معدنی و یا گیاهان. اولین پلاستیک‌های ترکیبی، از سلولز ساخته شدند؛ ماده‌ای که از گیاهان و درختان استخراج می شود. سلولز با مواد شیمیایی ترکیب شد و نتیجه، محصولی جدید و بسیار پایدار به نام پلاستیک شکل گرفت [1].
شکل 1. کاربرد پلاستیک ها در زندگی روزمره [1].
با وجود کاربرد فراوان پلاستیک ها، امروزه پراکندگی و انتشار آنها معضل جدی برای بشر و محیط زیست شده اند. ازینرو، مسئله بازیافت پلاستیک ها، تمرکز دانشمندان و پژوهشگران این حوزه را به خود جلب کرده است. ساده ترین روش در بازیافت پلاستیک ها، ذوب کردن بطری های پلاستیکی و تولید لوازم در مصارف غیر از غذایی و بهداشتی است. در واقع، پلاستیک های قابل بازیافت که ما هر روز با آن ها سر و کار داریم به سه دسته کلی تقسیم می شوند:
دسته اول) پلاستیک هایی که به طور کامل بازیافت می شوند؛
دسته دوم) پلاستیک هایی که درصدی از آن ها بازیافت می شود؛
دسته سوم) پلاستیک هایی که غیر قابل بازیافت هستند.
بسیاری از پلاستیک ها را در تئوری می توان بازیافت کرد ولی در عمل امکان پذیر نیست. اگر چه، حجم بالایی از پلاستیک های قابل بازیافت نیز استحصال نمی شوند. به طوریکه، طبق گزارش سازمان ملل متحد تنها حدود 9 درصد از زباله های پلاستیکی تولید شده در جهان، بازیافت می شوند.
شکل 2. چرخه بازیافت پلاستیک ها [2].
علائم بازیافت و کد های مربوط به آن اولین بار در سال 1970 میلادی توسط دانشجوی آمریکایی به نام گری اندرسون مطرح شد و در کنفرانسی که به مناسبت اولین روز جهانی زمین برگزار شد توسط وی ارائه شد. این ایده به منظور حفاظت از محیط زیست و زمین پاک مطرح شد و روز به روز به حامیان آن افزوده می شود [1].
شکل 3. کدهای بازیافت برای انواع پلاستیک ها [3].
جالب است که بدانید در بحث بازیافت پلاستیک ها، نشانی که شامل سه فلش تعقیب کننده است، در واقع بیانگر یک فرآیند سه مرحله ای جهت بازیافت پلاستیک ها می باشد (شکل 3). فلش اول از این مثلث نشانگر جمع آوری مواد بازیافتی در غرفه ها و مراکز تحویل ضایعات پلاستیکی است. این مرحله شامل تفکیک و شست و شوی ضایعات و سپس تحویل مواد بازیافتی آماده به کارخانه های تولید کننده محصولات پلاستیکی نیز می شود. فلش دوم، نشان دهنده فرآیند تولید و ساخت است، که در این مرحله مواد بازیافتی جهت استفاده به عنوان مواد اولیه برای مصارف شرکت های تولید کالاهای پلاستیکی به مواد جدید تبدیل می شوند. مرحله سوم، نوبت فروش محصولات ساخته شده از مواد بازیافتی است. در داخل مثلث کدهای بازیافت، کدهای 1 تا 7 درج شده، که این کد ها بسته به نوع پلاستیک به کار رفته در محصول تولیدی متفاوت است [4].
شکل 4. مثلث بازیافت و مفهوم فلش های آن [5].
کدهای بازیافت
کدهای بازیافت برای انواع پلاستیک ها شامل کدهای (1) پلی اتیلن ترفتالات، (2) پلی اتیلن با چگالی بالا، (3) پی وی سی، (4) پلی اتیلن با چگالی پایین، (5) پلی پروپیلن، (6) پلی استایرن، و (7) پلاستیک های دیگر در جدول 1 دسته بندی شده اند.
جدول 1. کدهای بازیافت و کاربردهای آنها.
گردآورنده: ابوالفضل محمدی/ جمال الدین شاکری
منابع
3) setare.com
4) wtvideo.com
