تفاوت پلی اتیلن و پلی پروپیلن (قسمت دوم: کاربرد)

 

سه کاربرد مهم پلیمرهای پلی اتیلن و پلی پروپیلن در صنایع لوله، بسته بندی و ساخت کف پوش چوب پلاستیک است. به منظور انتخاب درست پایۀ پلیمری، در این جا به صورت تخصصی بررسی می‌شوند:

 

۱) لوله‌های آب رسانی و جمع آوری فاضلاب

لوله‌های آبرسانی و فاضلابی به سه دستۀ اصلی لوله‌های گالوانیزه، لوله‌های چدن و لوله‌های پلاستیکی طبقه‌بندی می‌شوند. لوله‌های پلاستیکی نیز به ۶ دستۀ مجزای پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پلی وینیل کلراید سخت (UPVC)، پلی بوتیلن و اکریلونیتریل بوتادین استایرن تقسیم می‌شوند. شکل ظاهری لوله‌های پلی اتیلن و پلی پروپیلن در شکل ۱ نشان داده شده است:

پلی اتیلن

پلی پروپیلن

شکل ۱: شکل ظاهری لوله‌های پلیمری پلی اتیلن و پلی پروپیلن

 

• لوله‌های PE – (پلی اتیلن): این لوله‌ها به رنگ تیره یا سیاه رنگ هستند. لوله‌های پلی اتیلن در برابر فشار ناشی از سیال مقاوم هستند. اتصال لوله‌های پلی اتیلن PE به روش اتصال جوش حرارتی و جوش سر به سر انجام می شود. لوله‌های PE به دلیل تحمل فشار بالا در شبکه توزیع آب شهری کاربرد دارند.
• لوله‌های PP – (پلی پروپیلن): این لوله‌ها به رنگ سفید و یا سبز وجود دارند و به دلیل خواص منحصر به فرد در آبرسانی سیستم‌های کوچک و در فاضلاب پر کاربرد هستند. لوله‌های PP در برابر فشار بالای سیال مقاوم هستند و محدوده دمایی قابل تحمل وسیعی دارند (۵۰ تا ۸۵ درجه سانتی گراد)، به همین علت در هر دو سیستم آب سرد و گرم کاربرد دارند.

هریک از این لوله‌ها مزایایی دارند که در جدول ۱ مشاهده می‌شود:

جدول ۱: مزایای لوله و اتصالات

پلی اتیلن PE	پلی پروپیلن PP
۱- مقاومت در برابر خوردگی گالوانیکی، پوسیدگی، سایش و ضربه	۱- مقاوم در برابر خوردگی و پوسیدگی
۲- مقاومت عالی در برابر زمین لرزه و رانش زمین	۲- مقاوم در برابر فاضلاب سرد وگرم
۳- مقاومت بالا در برابر اشعه فرا بنفش خورشید	۳- مقاوم در برابر یخ زدگی و ضربه
۴- قابلیت اتصال بسیار محکم، بدون نشتی و در عین حال انعطاف پذیر	۴- سطح صیقلی و با حداقل رسوب پذیری
۵- سبکی وزن	۵- سبکی و آسانی حمل و نقل
۶- هزینه پایین تعمیر و نگهداری	۶- سرعت عمل در نصب
۷- دارای خاصیت  جمع شوندگی، انعطاف پذیری و هیدرولیکی مناسب

 

با توجه به جدول، مشخص می‌شود که در کاربردهای بیرونی سیستم فاضلاب پلی اتیلن نسبت به سیستم پلی پروپیلن بهتر است و لوله‌های پلی پروپیلن برای کاربردهای داخلی ساختمان توصیه می‌شوند.

 

۲) صنایع بسته بندی

هر دو پلیمر پلی پروپیلن و پلی اتیلن، گزینه‌های خوبی جهت استفاده در صنایع بسته بندی هستند. شکل ظاهری این فیلم های پلیمری در شکل ۲ نشان داده شده است:

پلی اتیلن

پلی پروپیلن

شکل ۲: شکل ظاهری فیلم‌های پلیمری پلی اتیلن و پلی پروپیلن

 

فاکتورهای مهم جهت انتخاب فیلم پلیمری مناسب در جدول ۲ نشان داده شده است:

جدول ۲: خواص فیزیکی و مکانیکی فیلم پلیمری پلی اتیلن و پلی پروپیلن

پلی اتیلن	پلی پروپیلن
۱- خنثی، شفاف و دارای الکتریسیتۀ ساکن کمتر	۱- دارای کریستال‌های شفاف تر برای ارائۀ بهتر محصول
۲- ممانعت بیشتر در برابر نور به منظور محافظت بیشتر محتویات	۲- پلاستیک محکم و سفت
۳- جذب کمتر کثیفی و گرد و غبار	۳- امکان ایجاد خراش در سطوح ناهموار
۴- خلوص بالا	۴- حفاظت عالی در برابر بخار و رطوبت و در نتیجه، تازگی و طعم خوب غذاهای بسته بندی شده با آن
۵- انعطاف پذیر، با دوام و مقاوم در برابر پارگی و در نتیجه، مناسب برای بسته بندی وسایل سنگین	۵- مناسب برای بسته بندی غذا، محصولات الکتریکی، بیمارستانی، کشاورزی و اتاق تمیز

 

۳) کفپوش‌های چوب-پلاستیک

پلی پروپیلن و پلی اتیلن هر دو مواد مناسبی برای کامپوزیت چوب-پلاستیک هستند اما تفاوت‌هایی بین آن ها وجود دارد. شکل ظاهری این کفپوش‌ها در شکل ۳ مشاهده می‌شود:

پلی اتیلن

پلی پروپیلن

شکل ۳: شکل ظاهری کفپوش‌های چوب-پلاستیک پلی اتیلنی و پلی پروپیلنی

 

فاکتورهای مهم جهت انتخاب کف پوش چوب-پلاستیک مناسب در جدول ۳ نشان داده شده است:

 

جدول ۳: خواص فیزیکی و مکانیکی کف پوش چوب-پلاستیک پلی اتیلن و پلی پروپیلن

پلی اتیلن	پلی پروپیلن
۱- مقاومت سایشی و پوششی بالا	۱- مقاومت خستگی بالا و عدم ایجاد ترک با وجود تنش
۲- سفتی متوسط	۲- سفتی بالا
۳- مقاومت بالا در برابر اشعۀ UV	۳- مقاومت متوسط در برابر اشعۀ UV
۴- مقاومت شیمیایی خوب	۴- مقاومت شیمیایی عالی
۵- چقرمگی بالا	۵- چقرمگی کم و حساسیت به ضربه در دماهای زیر صفر
۶- مقاومت ضربۀ بالا	۶- مقاومت ضربۀ متوسط
۷- مقاومت دمایی پایین	۷- مقاومت دمایی بالا
۸- ارزان تر	۸- گران تر

 

با توجه به این جدول، اولا سختی این دو پلیمر متفاوت است. پلی اتیلن چقرمه و سبک بوده و مقاومت خوبی در برابر ضربه و سایش دارد. از طرف دیگر پلی پروپیلن سخت‌تر است و می‌تواند در کاربردهای مکانیکی و ساختاری استفاده شود. دوما سفتی این دو پلیمر نیز تفاوت دارد. پلی پروپیلن سفت تر است و مقاومت شیمیایی و مقاومت خراش بالاتری دارد؛ در حالی که هنوز هم بسیار چقرمه است. مقاومت شیمیایی در محیط‌های خورندۀ پلی پروپیلن بسیار شناخته شده است؛ سطح این پلیمر ناهموار بوده و مقاومت قابل توجهی در برابر حلال‌های شیمیایی، اسیدها و بازها دارد.