تفاوت پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن (قسمت دوم: کاربرد)
سه کاربرد مهم پلیمرهای پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن در صنایع لوله، بسته‌بندی و ساخت کف‌پوش و چوب پلاستیک است، که به‌منظور انتخاب درست پایه پلیمری، در این‌جا به‌صورت تخصصی بررسی می‌شوند:
1) لوله‌های آب‌رسانی و جمع آوری فاضلاب
لوله‌های آب‌رسانی و فاضلابی به سه دسته اصلی لوله‌های گالوانیزه، لوله‌های چدن و لوله‌های پلاستیکی طبقه‌بندی می‌شوند. لوله‌های پلاستیکی نیز به ۶ دسته مجزای پلی‌اتیلن، پلی‌پروپیلن، پلی‌وینیل کلراید سخت (UPVC)، پلی‌بوتیلن و اکریلونیتریل بوتادین استایرن تقسیم می‌شوند. شکل ظاهری لوله‌های پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن در شکل 1 نشان داده شده است:
پلی‌اتیلن |
پلی‌پروپیلن |
شکل 1. شکل ظاهری لوله‌های پلیمری پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن
- لوله‌های PE – (پلی‌اتیلن): این لوله‌ها به‌رنگ تیره یا سیاه رنگ هستند. لوله‌های پلی‌اتیلن در برابر فشار ناشی از سیال مقاوم هستند. اتصال لوله‌های پلی‌اتیلن PE به‌روش اتصال جوش حرارتی و جوش سربه‌سر انجام می‌شود. لوله‌های PE به‌دلیل تحمل فشار بالا در شبکه توزیع آب شهری کاربرد دارند.
- لوله‌های PP – (پلی‌پروپیلن): این لوله‌ها به‌رنگ سفید و یا سبز وجود دارند و به‌دلیل خواص منحصربفرد در آب‌رسانی سیستم‌های کوچک و در فاضلاب پر کاربرد هستند. لوله‌های PP در برابر فشار بالای سیال مقاوم هستند و محدوده دمایی قابل تحمل وسیعی دارند (۵۰ تا ۸۵ درجه سانتی‌گراد)، به‌همین علت در هر دو سیستم آب سرد و گرم کاربرد دارند.
هریک از این لوله‌ها مزایایی دارند که در جدول 1 مشاهده می‌شود:
جدول 1. مزایای لوله و اتصالات
| پلی‌اتیلن PE | پلی‌پروپیلن PP |
| 1- مقاومت در برابر خوردگی گالوانیکی، پوسیدگی، سایش و ضربه | 1- مقاوم در برابر خوردگی و پوسیدگی |
| 2- مقاومت عالی در برابر زمین‌لرزه و رانش زمین | 2- مقاوم در برابر فاضلاب سرد وگرم |
| 3- مقاومت بالا در برابر اشعه فرابنفش خورشید | 3- مقاوم در برابر یخ‌زدگی و ضربه |
| 4- قابلیت اتصال بسیار محکم، بدون نشتی و در عین حال انعطاف‌پذیر | 4- سطح صیقلی و با حداقل رسوب‌پذیری |
| 5- سبکی وزن | 5- سبکی و آسانی حمل و نقل |
| 6- هزینه پایین تعمیر و نگه‌داری | 6- سرعت عمل در نصب |
| 7- دارای خاصیت جمع‌شوندگی، انعطاف‌پذیری و هیدرولیکی مناسب |
با توجه به جدول، مشخص می‌شود که در کاربردهای بیرونی، سیستم فاضلاب پلی‌اتیلن نسبت به سیستم پلی‌پروپیلن بهتر است و لوله‌های پلی‌پروپیلن برای کاربردهای داخلی ساختمان توصیه می‌شوند.
2) صنایع بسته بندی
هر دو پلیمر پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن، گزینه‌های خوبی جهت استفاده در صنایع بسته‌بندی هستند. شکل ظاهری این فیلم‌های پلیمری در شکل 2 نشان داده شده است.
|
پلی‌اتیلن |
پلی‌پروپیلن |
شکل 2. شکل ظاهری فیلم‌های پلیمری پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن
فاکتورهای مهم جهت انتخاب فیلم پلیمری مناسب در جدول 2 نشان داده شده است.
جدول 2. خواص فیزیکی و مکانیکی فیلم پلیمری پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن
| پلی اتیلن | پلی پروپیلن |
| 1- خنثی، شفاف و دارای الکتریسیته ساکن کمتر | 1- دارای کریستال‌های شفاف‌تر برای ارائه بهتر محصول |
| 2- ممانعت بیشتر در برابر نور، به‌منظور محافظت بیشتر محتویات | 2- پلاستیک محکم و سفت |
| 3- جذب کمتر کثیفی و گرد و غبار | 3- امکان ایجاد خراش در سطوح ناهموار |
| 4- خلوص بالا | 4- حفاظت عالی در برابر بخار و رطوبت و در نتیجه، تازگی و طعم خوب غذاهای بسته‌بندی شده با آن |
| 5- انعطاف پذیر، با دوام و مقاوم در برابر پارگی و در نتیجه،مناسب برای بسته‌بندی وسایل سنگین | 5- مناسب برای بسته‌بندی غذا، محصولات الکتریکی، بیمارستانی، کشاورزی و اتاق تمیز |
3) کف‌پوش‌های چوب-پلاستیک
پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن هر دو مواد مناسبی برای کامپوزیت چوب-پلاستیک هستند اما تفاوت‌هایی بین آنها وجود دارد. شکل ظاهری این کف‌پوش‌ها در شکل 3 مشاهده می‌شود.
|
پلی‌اتیلن |
پلی‌پروپیلن |
شکل 3. شکل ظاهری کف‌پوش‌های چوب-پلاستیک پلی‌اتیلنی و پلی‌پروپیلنی
فاکتورهای مهم جهت انتخاب کف‌پوش چوب-پلاستیک مناسب در جدول 3 نشان داده شده است.
جدول 3. خواص فیزیکی و مکانیکی کف‌پوش چوب-پلاستیک پلی‌اتیلن و پلی‌پروپیلن
| پلی‌اتیلن | پلی‌پروپیلن |
| 1- مقاومت سایشی و پوششی بالا | 1- مقاومت خستگی بالا و عدم ایجاد ترک با وجود تنش |
| 2- سفتی متوسط | 2- سفتی بالا |
| 3- مقاومت بالا در برابر اشعه UV | 3- مقاومت متوسط در برابر اشعه UV |
| 4- مقاومت شیمیایی خوب | 4- مقاومت شیمیایی عالی |
| 5- چقرمگی بالا | 5- چقرمگی کم و حساسیت به ضربه در دماهای زیر صفر |
| 6- مقاومت ضربه بالا | 6- مقاومت ضربه متوسط |
| 7- مقاومت دمایی پایین | 7- مقاومت دمایی بالا |
| 8- ارزان‌تر | 8- گران‌تر |
با توجه به این جدول، اولاً سختی این دو پلیمر متفاوت است. پلی‌اتیلن چقرمه و سبک بوده و مقاومت خوبی در برابر ضربه و سایش دارد. از طرف دیگر پلی‌پروپیلن سخت‌تر است و می‌تواند در کاربردهای مکانیکی و ساختاری استفاده شود. ثانیاً سفتی این دو پلیمر نیز تفاوت دارد. پلی‌پروپیلن سفت‌تر است و مقاومت شیمیایی و مقاومت خراش بالاتری دارد؛ در حالی که هنوز هم بسیار چقرمه است. مقاومت شیمیایی در محیط‌های خورنده پلی‌پروپیلن بسیار شناخته شده است؛ سطح این پلیمر ناهموار بوده و مقاومت قابل توجهی در برابر حلال‌های شیمیایی، اسیدها و بازها دارد.
1 دیدگاه
سلام
به مبحث 16مقررات ملی ساختمان مراجعه کنید
برخلاف مطلبی که برای لوله های pp نوشته اید، و در واقعیت هم از لوله های pp برای مصارف خانگی و سیستم های آب سرد و گرم استفاده می شود، ولی استفاده از این لوله ها توصیه نشده و استفاده از لوله های pe بر طبق مقررات ملی ساختمان توصیه می شود.